بررسی اثر عصاره زعفران (crocus sativus l.) بر کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین در موش های کوچک آزمایشگاهی ماده

مقدمه: تحقیقات نشان می دهند که احتمالاً عصاره زعفران با مورفین تداخل عمل داشته باشد. تاکنون تاثیر زعفران بر اثرات سرخوشی آور مورفین در موش ماده بررسی نشده است. هدف: در تحقیق حاضر، اثر عصاره آبی زعفران (crocus sativus l.)بر کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین در موش های ماده نژاد n-mari در محدوده وزنی 25 - 20 گرم بررسی شد. روش بررسی: این تحقیق یک بررسی تجربی مداخله ای است که بر روی 136 سر موش ماده که به طور مساوی در 17 گروه تقسیم شدند (8 سر در هر گروه) انجام شده است. در یک آزمایش ابتدایی، مقادیر متفاوت مورفین و یا عصاره گیاه به حیوانات تزریق شد تا مشخص شود که آیا مورفین و یا عصاره گیاه توانایی القاء ترجیح مکان شرطی شده را در این دستگاه دارند. در بخش دوم آزمایش ها، ابتدا حیوانات مقادیر متفاوت عصاره و پس از 30 دقیقه دوز مؤثر مورفین را دریافت کردند تا اثر عصاره بر کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین بررسی شود. برای بررسی اثر عصاره گیاه بر بیان ترجیح مکان شرطی شده، حیوانات در روزهای آموزش فقط دوز مؤثر مورفین را دریافت کردند و در روز تست 30 دقیقه قبل از شروع آزمایش، مقادیر متفاوت عصاره را دریافت می کردند. برای بررسی آماری از آنالیز - واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: آزمایش ها نشان داد که تجویز مورفین (mg/kg 1، 10 و 20) باعث افزایش زمان سپری شده در قسمت دریافت مورفین گردید (ترجیح مکان شرطی شده). این افزایش در گروه دریافت کننده دوز (mg/kg 10 و 20) مورفین کاملاً معنی دار بود. تجویز عصاره با دوز (mg/kg 50) نسبت به گروه سالین باعث بروز ترجیح مکان شرطی شده گردید. تجویز عصاره گیاه مذکور با دوزهای فوق قبل از تجویز مورفین (mg/kg 10) سبب کاهش معنی دار زمان سپری شده در قسمت دریافت دارو در دوزهای mg/kg 50 و 100 گردید. هم چنین تجویز عصاره به حیواناتی که در روزهای القاء شرطی شدن، مورفین با دوز (mg/kg 10) دریافت کرده بودند سبب کاهش بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید که این کاهش در دوز mg/kg 100 عصاره کاملاًً معنی دار بود. نتیجه گیری: از این آزمایش ها استنباط می شود که عصاره کلاله گل زعفران سبب تضعیف کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین می گردد. هم چنین، این عصاره به تنهایی سبب بروز ترجیح مکان شرطی شده در موش های ماده می شود. این نتایج نشان می دهند که عصاره زعفران ممکن است در درمان وابستگی روانی به اوپیوییدها مفید باشد.